Skarżyński Onufry,ur.9 III 1818,ochrzczony 30 IV tr. w kościele w Mirosławiu przez ks.Juliana Koryckiego;syn Łukasza
Józefa i Anny z Michniewiczów,brat Dionizego,szlachcic wylegitymowany,współwłaściciel majątku Bendry w Augustowskiem,
a także po ojcu -wójt.Był działaczem spiskowym związany z poznańską Centralizacją TDP. Utrzymywał kontakty z Michałem
Słomczewskim,który jako emisariusz przybył do Wilna w grudniu 1845 ( co wyjawił KŚ-J. Roehr);używał w kontaktach ze spiskowcami pseud. Klager /a-umlaut ,niemiecki przekład nazwiska/. Uczestniczył w przygotowaniu powstania 1846 w Król.Pol.
i na Litwie.Od października 1846 pozostawał pod tajnym dozorem policji.Aresztowany i przewieziony do Wilna na rozkaz
I.Paskiewicza z 1/13 IV 1847 w związku z uzyskanymi w W-wie kompromitującymi jego i jego brata zeznaniami,nie poddał się
żadnym naciskom i uchylał od składania "szczerych" wyjaśnień.Przybył do W-wy 9-IV-1847 o godz.10 wieczorem (wraz z oryginałami akt śledztwa).W warszawskiej KŚ również nie załamał sie.Na wniosek KŚ z 5/17 V 1848,zatwierdzony przez namiestnika 6/18 VI tr.,oddany został pod sąd wojskowy i po 2 kolejnych latach więzienia w Cytadeli,16 VIII 1850,skazaany "za udział w przygotowaniu umysłów do buntu" i "przestępcze kontakty" ze spiskowcami na bezterminowa katorgę. 18 VIII tr.
wyrok przekazano do Audytoriatu Polowego,który zatwierdził go dopiero 24 XI 1851. Konfirmacja I.Paskiewicza z 8/20 I 1852
zmniejszyła kare do 3 lat ciężkich robót w zakładach na Syberii. Tego samego dnia - po 6 latach spędzonych za kratami - wraz z bratem i K.Szwermickim wyruszył w drogę do Moskwy w kibitkach pocztowych pod eskortą 4 żandarmów,a z tamtąd dalej do Tobolska. Karę odbywał w jekateryńskiej gorzelni pod Tarą,w guberni tobolskiej. W październiku 1853 został przeniesiony za Najwyższą zgodą na osiedlenie,o czym poinformowała prasa Król.Pol.( "Gazeta Codzienna",1853,nr.218;
"Gazeta Rządowa Król.Pol.",1853,nr.184); na miejsce pobytu wyznaczono mu - podobnie jak Dionizemu - gm.łoginowską w tymże okręgu. W 1855 mieszkał w Tobolsku nadal pod dozorem policyjnym,otrzymywał zasiłek od skarbu państwa w wysokości 57 rubli 14 i 1/2 kop.srebrnych rocznie.Figurował w Księdze adresowej Komitetu Opieki z adnotacją:"Ci maja swoje
utrzymanie się".Wrócił do kraju w 1858 wraz z bratem korzystając z manifestu koronacyjnego 1856,o czym także poinformowała prasa Król.Pol. ( "Gazeta Codzienna" 1858,nr.124 ; "Gazeta Rządowa Król.Pol." 1858,nr.120 ).
pozdrawiam Grażyna
