Kurpie

[joanna84]

Przeglądając sobie programy przyrodnicze TVP trafiłam na program o Kurpiach.
Mimo, że program raczej przyrodniczy to pokazano budownictwo, zwyczaje oraz gwarę kurpiowską.
Link do programu:
http://www.tvp.pl/wiedza/przyroda/borem ... owie/66502

Ja sama mam przodków pochodzących z Myszyńca tyle, że nie zachowały się księgi parafialne i trop mi się urwał.
Zostają mi więc opisy codziennego życia, kultury, strojów itp. ludzi żyjacych na tych terenach.
Mam nadzieję, że znajdą się osoby, które umieszczą w tym wątku również tytuły ciekawych pozycji książkowych dotyczących Kurpi i Puszczy Kurpiowskiej.

[Fronczak Waldemar]

Joanno!
Tylko nie Kurpie! Proszę bez wyzwisk
Skoro pochodzisz z Myszyńca, to powinnaś wiedzieć, że my są Puszczony!!!!
Waldek z Jednorożca

[Waldemar]

Witam.
Kurpie lub Puszczaki.
Rodzina mojego taty pochodzi z pod Myszyńca(Dąbrowy,Pełty,Charcibałda) .
Zebrałem kilka ciekawych publikacji dot.Puszczy Zielonej.W kolejności:
http://fbc.pionier.net.pl/id/oai:www.polona.pl:12037
http://fbc.pionier.net.pl/id/oai:pbc.gda.pl:2783
Ludwik Krzywicki,,Artykuły i Rozprawy rok 1892 Kurpie (skorowidz nazwisk występujących na Kurpiach)
Zofia Niedziałkowska,,Kurpie,Bory Ostrołęckie"
Dzieje parafii i kościoła pw.Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu
Ks.Witold Jemielity,,Parafie Puszczy Kurpiowskiej'
Często bywam na Kurpiach.Polecam wspaniałe ,,Miodobranie"w Myszyńcu z muzyką kurpiowską,miejscowymi wyrobami(piwo kozicowe,przedni samogon,wędliny).
Pozdrowienia
Waldemar
Z Jednorożca pochodzi mąż mojej kuzynki,Leonard Brzozowy.

[misty69]

Moj ojciec urodzil sie w Kurpiach, ale na Bialorusi:-)
misty69

[Bea]

Joanno!
Tylko nie Kurpie! Proszę bez wyzwisk
Skoro pochodzisz z Myszyńca, to powinnaś wiedzieć, że my są Puszczony!!!!
Waldek z Jednorożca

hmmm... ciekawe...
bo w zeszłym roku przejeżdżając obok, specjalnie nadrobiłam drogi, żeby wstąpić do kościoła (którego pamiętałam jeszcze z dzieciństwa z jakiegoś odpustu) - i powitał mnie napis, coś a'la "witajcie w Kurpiach" (nie pamiętam koloru). Również Wikipedia podaje: "Myszyniec przez wielu uznawany jest za stolicę Kurpi."

P.S.
Natomiast przy wyjeździe jest napis: "Jedźta z Bogiem" ;-)

[Fronczak Waldemar]

Liczyłem na taką reakcję
Co prawda sam nie mam nic przeciwko funkcjonującej od lat nazwie "Kurpie", ale zapewne moi przodkowie, gdyby ktoś tak o nich powiedział, nie puścili by tego płazem. A dlaczego? Z przekory tego nie wyjaśnię, licząc, że sięgniecie trochę głębiej do informacji o tym specyficznym rejonie.
Wiadomo, że każda pliszka swój ogonek chwali, ale Kurpie w wielu dziedzinach należały do wyjątków.
Może pobawimy się w taką mini zgaduj-zgadulę? Kto odpowie na tych kilka pytań?
1/ Czy Kurpie, to szlachta czy chłopi?
2/ Czym status prawny Kurpi różnił się od mieszkańców sąsiednich terenów?
3/ Jakie prawo obowiązywało na Kurpiach?
4/ Czy Kurpie mieli prawo do noszenia broni?
5/ Czy Szwedzi podczas najazdu zdobyli Puszczę Zieloną?
6/ Jak szybko w XIX wieku wybudowano kościół w Jednorożcu i dlaczego?
7/ Co dostawał w prezencie dorastający chłopak kurpiowski?
8/ Co oznaczało słowo "kurpie" i jak się sami mieszkańcy nazywali?
To na początek. Życzę dobrej zabawy

[Waldemar]

Witam.
Spróbuję odpowiedzieć na kilka pytań.
Obszar Puszczy Zielonej(Kurpiowskiej) zamyka się pomiędzy miejscowościami
Nowogród,Ostrołęka,Jednorożec,Chorzele,Rozogi,Kolno.
Łapcie plecione z łyka lipowego nosiły nazwę kurpsie,kurpie.
Tak pogardliwie sąsiedzi nazywali Puszczaków.Oni sami mówili o sobie
Puszczykowie,Puszczaki(synowie i panowie puszczy).
1,2,3 Kurpie tworzyli ludzie wolni różnego stanu.
Na terenie Zagajnicy(Zielonej Puszczy) obowiązywało prawo bartne.Mieszkańcy nie mieli
obowiązku odrabiania pańszczyzny.
4 Każdy Kurp mógł posiadać broń i potrafił się nią znakomicie posługiwać.
Szwedzi ponieśli kilka klęsk w bitwach podczas przemarszu przez puszczę i nigdy jej
nie zdobyli.
7 Chłopiec otrzymywał od ojca...strzelbę?
Na temat budowy kościoła nie posiadam żadnych informacji.
Pozdrawiam
Waldemar Chorążewicz

[DanutaP]

Właściwie na Mazowszu istniały trzy warstwy społeczne: szlachta, chłopi i wolni Kurpie.
Kurpie mieli prawo noszenia broni, no bo przecież byli wolnymi ludźmi.
Nazwa „Kurpie” powstała od butów, które nosili. Sami siebie nazywali Puszczaki.
Nie wiem, czy Szwedzi zdobyli Puszczę Zieloną, ale znając opowieści o waleczności Kurpiów i ich cechach charakteru: upartości, zawziętości w dążeniu do celu i nieustępliwości, stawiam, że Szwedzi odeszli z niczym.

pozdrawiam
Danka

[Fronczak Waldemar]

Zgadza się
To pod wieloma względami specyficzny region. Ludzie królewscy, którzy powołując się na liczne przywileje królewskie nie chcieli poddać się lokalnej władzy z sąsiednich ośrodków administracyjnych.
Rządzili się prawem bartnym, co prawda spisanym, ale tradycjami sięgającymi do wspólnoty opólnej. Wiele z tych przepisów zaskakuje do dzisiaj. Wynagradzanie szkód, zabezpieczenie bytu rodziny osoby skazanej, skomplikowany system własnościowy, obieralny samorząd, zapewnienie prawa do obrony, ale także dość drakońskie kary za przestępstwa. Oczywiście oprócz przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, do najcięższych należał zabór barci lub pszczół. Tu prawo było bezwzględne, choć mojemu przodkowi, mimo że stawał pod takim zarzutem, jakoś się upiekło Widać nie do końca wina była tak oczywista.
W puszczy schronienie znajdowali wszelkiej maści zbiegowie z innych terenów Rzeczypospolitej, oczajdusze, chłopi, szlachta, banici. To cale towarzystwo zgodnie mieszkało w ciężkich warunkach, ale byli wolni, bo władza tu nie sięgała. Uznawali tylko władze królewską.
Wokół była tylko puszcza i bagna. Bez dróg, bez miast. Ziemia była licha i nie nadawała się do uprawy, dlatego Puszczanie musieli znaleźć inne zajęcia. Byli świetnymi myśliwymi i bartnikami. Zajmowali się wytopem rudy darniowej, wypalaniem węgla drzewnego i potażu. później doszło kopanie bursztynu. Jako że blisko była granica pruska, to nie stronili od przemytu.
W puszczy praktycznie nie było większej własności ziemskiej. Nie wykształcił się typowy dla innych terenów Polski podział na panów i poddanych. Puszczaki byli równi, bo byli wolnymi ludźmi.
Gdy chłopak wchodził w wiek dorosły, otrzymywał od ojca strzelbę (zazwyczaj z przemytu z Prus). Egzamin strzelecki polegał ponoć na trafieniu wiewiórki w oko, tak by nie uszkodzić skórki.
Dopiero car zabronił Puszczanom posiadania broni i od tego czasu stali się kłusownikami. Poprzednio mogli swobodnie polować w lasach królewskich w zamian za umówione daniny.
W XIX wieku władze zaborcze wprowadziły szereg obostrzeń, także w zakresie wydawania zgody na budownictwo. Jednak nie nakazywały rozbiórki już istniejących budynków. Kurpie wpadli na pomysł, że zamiast występować o zgodę, lepiej jest budować nocą. W ten sposób budowano chałupy w ciągu jednej nocy. Uczestniczyła w tym cała wieś.
Tak powstał kościół w Jednorożcu.
Szwedzi próbowali opanować Puszczę, ale bezskutecznie. Bardzo ciężkie warunki, brak dróg, bagna i świetni strzelcy kurpiowscy poradzili sobie z Potopem. Szwedzi musieli ominąć Puszczę.
To tak hasłowo o Kurpiach, o których można mówić godzinami
Pozdrawiam wszystkich Puszczaków na Forgenie

[Tami]

Dla mnie tez jest to bardzo interesujący wątek.bo też zaliczam się do potomków Puszczaków.
Moi pochodzili z Gąsewa.


Pozdrawiam Krystyna

[lutek]

Waldku
Piszę w zwiazku z wiedzą o regionie którą posiadasz. Określenie Puszczak wydaje się jasne. Ludzie ci działali w puszczy, leśnym pustkowiu. Czy zachowały się przywileje królewskie na które powoływli się Puszczacy. Bo jak czytałem Prawo bartne Niszczyckiego nie zostało nigdy potwierdzone.
A czy w zwiazku z Kurpiami słyszałeś o Borowiakach lub Kniejnikach?

Pozdrawiam serdecznie Lutek

[Waldemar]

Witam.
Zapraszam do obejrzenia strony
,,Niedziela Palmowa w Łysych"
http://www.google.pl/url?sa=t&source=we ... u7gwsPAesA
Pozdrawiam
Waldemar

[Fronczak Waldemar]

Lutku!
Nie zauważyłem Twojego pytania. Ostatnio na forum jestem gościem.
Niestety nie potrafię odpowiedzieć, bo temat rodzinnych Kurpi leży i czeka. Moja wiedza jest całkiem ogólna czyli dziennikarska Mam trochę literatury, wypisów, ikonografii, ale w źródłach dotyczących regionu jeszcze nie szukałem.

[reynavis]

Witam!
Niezwykle ciekawa i profesjonalna strona o Kurpiach pana Zdzisława Bziukiewicza:
http://www.kurpie.com.pl/
Pozdrawiam,
Regina

[lutek]

Wielkie dzieki
Piękna strona, pierwszy raz czytałem o szlachcie bartnikach.
Pozdrawiam Lutek