Fura ziemniaków , ile to kilogramów lub kwintali?

[helenka13]

Witajcie,
banalne pytanie, ale nie znam na nie odpowiedzi.
Czytając pamiętniki mojego dziada z Małopolski opowiadające o jego wynikach w uprawie zboża , ziemniaków [ pisane w latach 20 -tych XX wieku]znajduję takie sformułowania;dziad pisze:" jednego roku zebrałem jedynie dwie fury ziemniaków , w następnym 20 fur ".Czyli ile???kilogramów, qwintali?
Następna niejasność :" żyto i pszenica wydało się [urodziło się] po 1 korcu z kopy a owies po 3 korce z kopy."
Kopa to 60 sztuk czego ?chyba snopków, korzec miara objętości około 128 litrów .Czyli co?Dalej nie rozumiem. jak to przliczyć aby wiedzieć ile kg lub q zasiał a ile zebrał? Ile posadził na 1 mordze ziemniaków?
Pomóżcie kto wie .Serdecznie Was pozdrawiam.Helenka

[Tami]

Kopa to 60 sztuk czegokolwiek ,podobnie jak mendel to 15 sztuk.

Tak mnie przynajmniej kiedyś uczono


Pozdrawiam Krysia

[dpawlak]

" jednego roku zebrałem jedynie dwie fury ziemniaków , w następnym 20 fur ".Czyli ile???kilogramów, qwintali?

Ciężko odpowiedzieć na takie pytanie ponieważ fury, czyli wiejskie furmanki nie były pojazdami seryjnymi i ustandaryzowanymi, każda miała inną ładowność, a i ziemniaków na furę można było naładować z górką większą lub mniejszą. Posłużę się więc wozami taborowymi, czyli wojskową wersją furmanki. Jako sprzęt wojskowy musiał spełniać jakieś standardy opisane w regulaminie. Otóż wozy taborowe miały ładowność od 400 do 600 kg w zależności od rodzaju drogi, im gorsza droga tym mniejsza ładowność. Czyli jedna fura dziadka nie powinna przekraczać 500 kg czyli 5 kwintali ponieważ pole to nie jest dobra droga, a na polu musiała być załadowana.

Kopa to 60 sztuk czego ?chyba snopków, korzec miara objętości około 128 litrów.

No właśnie mamy miarę objętości a szukamy wagi. Potrzebne nam są więc ciężary właściwe poszczególnych zbóż. Te zależą od wilgotności więc znów nie da się tego dokładnie przeliczyć.
podaję w kg/litr dla zbóż w stanie absolutnie suchym:
pszenica: 1,29 - 1,49
żyto: 1,23 - 1,44
owies: 0,95 - 1,08
Wystarczy te wartości pomnożyć przez 128 aby wiedzieć ile mógł ważyć korzec.
Pomijam tu niestety, że współczesne odmiany zbóż różnią się od tych sprzed 100 lat.

jak to przliczyć aby wiedzieć ile kg lub q zasiał a ile zebrał?

Z tych informacji nie da się ustalić ile zasiał.
Jak podasz ile kop zebrał będzie można przeliczyć ile zebrał w kg.

Ile posadził na 1 mordze ziemniaków?

A kto to może wiedzieć, twoje informacje nie dają żadnej możliwości aby próbować to obliczyć.
Co najwyżej można poszukać ile wynosiła średnia plenność ziemniaków w tamtych latach na hektar czy morgę.

[helenka13]

Bardzo dziękuję, Darku, za wyczerpującą odpowiedź .
Już sobie dalej poradzę.Oczywiście z tymi ziemniakami to trudno będzie przeliczyć , bo wiedząc ,że wystarczy jedno tzwn. "oczko" [pączek] ,na kawałku pociętej w cząstki bulwy, daje to nowy krzak.Na szczęście jest sporo interesujących publikacji z tego zakresu.Dziadek posługuje się językiem potocznym , nie robi błędów ortograficznych co jest zdumiewające , bo ukończył jedynie szkołę powszechną .Jak obliczę to podzielę się informacjami.Pozdrawiam serdecznie z Wrocławia Helenka

Do pytania Ile kop posiał a ile zebrał ? No właśnie , dziad miesza jednostki :napisał ,że z 1 kopy wysianej jęczmienia . zebrał 3 korce.Ale jak zgadnąć ile 1kopa jęczmienia miała kilogramów.

[Bea]

" jednego roku zebrałem jedynie dwie fury ziemniaków , w następnym 20 fur ".Czyli ile???kilogramów, qwintali?

Ciężko odpowiedzieć na takie pytanie ponieważ fury, czyli wiejskie furmanki nie były pojazdami seryjnymi i ustandaryzowanymi, każda miała inną ładowność, a i ziemniaków na furę można było naładować z górką większą lub mniejszą. Posłużę się więc wozami taborowymi, czyli wojskową wersją furmanki. Jako sprzęt wojskowy musiał spełniać jakieś standardy opisane w regulaminie. Otóż wozy taborowe miały ładowność od 400 do 600 kg w zależności od rodzaju drogi, im gorsza droga tym mniejsza ładowność. Czyli jedna fura dziadka nie powinna przekraczać 500 kg czyli 5 kwintali ponieważ pole to nie jest dobra droga, a na polu musiała być załadowana.

Podany przez Darka ciężar, to ładowność maksymalna, czyli taka, przy której furmanka się trzyma i nie polegnie pod ciężarem załadunku. Inna sprawa, że nie można załadować w tej samej objętości takiej samej masy diamentów i pierza, bo te dwa produkty mają zupełnie inną gęstość.
Temat mnie zaintrygował i znalazłam w swoich materiałach, że obliczeniowa gęstość ziemniaka wynosi 0,97 g/cm3 (dane amerykańskie ASHRAE) = 970 kg/m3, przy czym chodzi o samego ziemniaka, a na furmance między poszczególnymi bulwami będzie trochę powietrza.
Niestety, źródło nie podaje jaka jest gęstość składowania. Ale za to jakiś polski portal "Farmer" podaje:
"Metr sześcienny ziemniaków waży 550–650 kg" - czyli jest to razem właśnie z powietrzem między poszczególnymi bulwami.
Wydaje mi się, że objętość furmanki mogła być większa niż 1m3, więc ładowność ~500 kg ziemniaków = fura jest chyba dobrym założeniem.

[dpawlak]

napisał ,że z 1 kopy wysianej jęczmienia . zebrał 3 korce.Ale jak zgadnąć ile 1kopa jęczmienia miała kilogramów.

Ja tego tak nie czytam. Kopa to tak jak przypuszczałaś 60 snopów. Dziad nie określa więc ile zebrał, tylko jak bardzo urodzajny był rok, że 60 snopów dawało korzec, czy trzy korce. Jeśli był urodzaj to kłosy zawierały wiele ziaren i były ciężkie, jak go nie było trafiały się kłosy puste wytłuczone przez grad itp. praktycznie sama słoma.
Nie wiedząc ile kop zebrał nie wiemy ile faktycznie ziarna udało mu się zebrać. Natomiast nic nie pisze ile zasiał.

[helenka13]

Obliczyłam, korzystając, Darku ,z Twoich informacji .
Wzięłam niższą wartość wysuszonych nasion , przemnożyłam przez 128 l. A zatem korzec pszenicy to 1,65q, korzec żyta -1,57q,korzec owsa-1,21q, korzec jęczmienia -1,57q. Mając dane z publikacji :Historia gospodarcza Polski -Andrzeja Jezierskiego i Cecylii Leszczyńskiej wyd.Key Text ,Warszawa 2003, str.278 tabela 8,13 zawierająca średnie plonów w latach 1924-1928 w q/ha mogłam obliczyć ile kop przypadało na 1 hektar.
I tak aby uzyskać te średnie plonów to 1 ha ziemi trzeba obsiać ziarnem ; żytem w ilości 6-ciu kop, pszenicą w ilości 7-miu kop, jęczmieniem 2, 5 kopy, owsem3,6 kopy.
Dziadek w 1928 zebrał 20 fur ziemniaków z 1ha czyli 100 q a średnia w kraju była 102q bo był to dobry rok.
Serdecznie pozdrawiam Helenka

[dpawlak]

Nie spodziewałem się, że przy tak "grubych założeniach" różnica w stosunku do średniej wyniesie raptem 2%, niezły wynik. W przypadku owsa wyszło mi 2,8 kopy.