FORGEN

Witam,
czy w Wielkopolskich wsiach na początku XIX wieku zostawało sie sołtysem dożywotnio czy były jakieś "kadencje"? Jeden z przodków miał wpisane w jakimś akcie gdzie występował jako chrzestny że był sołtysem a potem w innych aktach jest tylko informacja że był zagrodnikiem. W ksiedze z innego roku kilka lat później (ale gdy przodek jeszcze żył i był koło 50-tki) ktos inny jest podany jako sołtys.
Zastanawiam się czy był on wybrany tylko na jakiś czas czy może ksiądz sie pomylił przy wpisywaniu....

witam,
nie mam wiedzy ale nie wydaje mi się aby sołtys był funkcją dożywotnią, przynajmniej ja się nie spotkałam z takim faktem. Poczytaj te dwie pozycje, może coś się rozjaśni. Wprawdzie jedna o Galicji ale ... DYGNITARZE WIOSKOWI. Kazimierz Laskowski oraz Pamiętnik wójta Jan Słomka
pozdrawiam, Basia

Co do wójta, to był on wybierany wśród okolicznej szlachty, ale mógł być wybrany z bogatszych chłopów. Ten tytuł mógł być używany grzecznościowo też po upływie kadencji. Tak przynajmniej było w Galicji w XVIII i XIXw. w przypadku tytułu wójta. Nie sądze aby przy sołtysie było inaczej. O doli wójta czytałem kiedys książkę w e-formacie na stronie którejś biblioteki cyfrowej. Nie pamiętam której

Pozdrawiam,

Andrzej

Dziękuję To w sumie by pasowało do naszych przypuszczeń, ze prapra..był sołtysem tylko przez jakiś okres czasu. Swoją drogą ciekawe czemu nie wybrali go na dłużej ...

Poszukuję konkretnych przepisów prawnych, które umiejscawiają sołtysa w hierarchii gminnej w Królestwie Polskim do 1830 r. Wiem, że sołtys był powoływany przez wójta ale czy kandydatura była zatwierdzana przez naczelnika obwodu? Czy może był tylko informowany przez wójta o nowym sołtysie. Jaka była rola sołtysa -ogólnie pisze się o tym, że był pomocnikiem wójta ale na pewno uchwalono przepisy, które określały jego obowiązki, może były to wewnętrzne zarządzenia Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych? Może ktoś ma orientację w tym zakresie?

Przeglądając akta historii sołectw na Kujawach
w latach w latach 1839 – 1847 trafiłam na dokument z 1844 roku
„Projekt instrukcji dla sołtysów” oraz wnioski i uwagi sołectwa.
Prawdopodobnie został ten dokument zatwierdzony, bo w 1846
występuje już jako „ Instrukcja dla sołtysów”
Na wcześniejsze akta nie natrafiłam.

https://picasaweb.google.com/bciupalska ... directlink

Dziękuję pięknie! Świetny dokument choć o dekadę starszy od okresu, który obecnie drążę. Skoro również zajmowałaś sołtysami to może wiesz czy w jaki sposób byli oni powoływani? Czy byli wyznaczanie przez wójta czy też wybierani przez gromadę? Czy sołtysa zatwierdzał na funkcji naczelnik obwodu/powiatu? Gdzieś te informacje obiły mi się o uszy ale nie mogę ich odnaleźć a wertowanie dziennika praw Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego nie daje wyników bo są tam jedynie przepisy o organizacji gminy i o wójtach.

Wydaje mi się, że 10 lat w tym przypadku nie ma znaczenia,
wybór sołtysa, przywileje i obowiązki uzależnione były od
właściciela wsi, wieś rządowa, szlachecka...
Znawcą nie jestem, dorzucam do albumu Picasy
jeszcze kilka dokumentów, dla zobrazowania tematu.

Z Twoich materiałów wynika, że sołtys wybierany był przez gromadę, zatwierdzany przez wójta a potem informowano o tym naczelnika powiatu. Myślę, że regulowały to jakieś przepisy, do których trudno jest dotrzeć. Szukałem analogicznych materiałów jak Twoje dotyczące Ekonomii Ciechocin w woj. płockim. Archiwów po ekonomii nie ma ale jest teczka z tego samego okresu co Twoje materiały. Dotyczą również zwolnienia sołtysów pełniących przez wiele lat swoją funkcję z podatków i nagrodzenia ich. Bardzo interesujące są Twoje materiały i sądzę, że zawierają informacje, które odnoszą się do lat wcześniejszych. Dziękuję bardzo!
Ps. Chciałbym te informacje dopisać do artykułu ale dopóki nie mam pewności, że można je odnieść do okresu 1830-31 to niestety nie mogę tego zrobić.

Witaj Wojciechu,

Twoje wnioski z udostępnionych dokumentów są oczywiste.
Przydałaby się dyskusja ze znawcami tematu, aby uzupełnili swoją wiedzą
na ten temat, ale mamy sezon ogórkowy...?!
Może warto byłoby przenieść dyskusję na forum historyczne?
Z tych materiałów wynika, że to był czas tworzenia i zatwierdzania praw dla sołtysów.
Jakie prawa obowiązywały wcześniej, nie wiem.
Chyba właściciele dóbr sami wybierali sołtysa i wynagradzali przyznaniem
kawałka ziemi na własność. To wymagało posłuszeństwa i spełniania poleceń wobec poddanych
w imieniu właściciela terenu, np. wykonanie kary cielesnej za nieposłuszeństwo.
Wrzuciłam jeszcze jeden wykaz z gm. Zagrodnica i zobacz,
sołtysi pełnili swoją funkcję nawet przez 35 lat,
to znaczy, że w Cieplinach sołtys został wybrany w 1810 roku.
Po 25 latach pełnienia obowiązków, sołtys był zwolniony z wszelkich podatków
i innych ciężarów w jego gospodarstwie dożywotnio. Mam taki przypadek.
Myślę, że możesz to wykorzystać w swoim art. z odniesieniem do okresu 1830-1831,
tylko że należałoby uporządkować , co obowiązywało we wsi rządowej a co we wsi szlacheckiej.

Dziękuję Ci raz jeszcze i serdecznie pozdrawiam!